Bakara Suresi 240. Ayetin Tefsiri

وَالَّذ۪ينَ يُتَوَفَّوْنَ مِنْكُمْ وَيَذَرُونَ اَزْوَاجًاۚ وَصِيَّةً لِاَزْوَاجِهِمْ مَتَاعًا اِلَى الْحَوْلِ غَيْرَ اِخْرَاجٍۚ فَاِنْ خَرَجْنَ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ ف۪ي مَا فَعَلْنَ ف۪ٓي اَنْفُسِهِنَّ مِنْ مَعْرُوفٍۜ وَاللّٰهُ عَز۪يزٌ حَك۪يمٌ

"Vefat edip geride eş bırakan erkekleriniz, eşlerinin evden çıkarılmadan, bir yıla kadar geçimlerinin sağlanmasını vasiyet etsinler. Ama onlar çıkarlarsa, marufa  uygun olarak yaptıkları şeyden dolayı size bir günah olmaz. Üstün olan ve kararları doğru olan Allah'tır."(Bakara 2/240)

Fıkıhta kadının 4 ay boyunca eğer kocası öldü ise evinden dışarı gündüz çıkıp gece çıkamayacağı, eğer boşanma iddetinde ise gece-gündüz çıkamayacağı söylenmektedir. Bu durumun dayanağı olarak da şu ayeti delil getirmişlerdir; "Ey peygamber, kadınları boşadığınız zaman iddetleri içinde boşayın ve iddeti sayın. Rabbinizden çekinin, onları evlerinden çıkarmayın, onlar da çıkmasınlar. Açık bir fahişelik yapmışsa başka. Bunlar Allah’ın hudutlarıdır, bunları aşan nefsine zulmetmiş olur.(kötü duruma düşer) Bilemezsin belki Allah, bundan sonra ortaya olumlu bir şey çıkarır."(Talak 65/1) Oysa bu ayette eşi tarafından boşanan kadınlardan bahsetmektedir. Onun evden çıkarılmaması, aynı ortamdaı kalarak boşanmayı gözden geçirmeleri içindir. İlgisi olmadığı halde fıkıhta yolculuk sırasında kocası ölen kadının eğer bir yerleşim yerinde ise 4 ay 10 gün boyunca orada beklemesi gerektiği iddia edilir. Tüm bunlar hiç bir dayanağı olmayan şeylerdir.

Allah-u Teala şöyle buyuruyor; "Sizden ölenlerin geride bıraktıkları eşleri kendi başlarına dört ay on gün beklerler. Sürelerinin sonuna vardılar mı, kendileri hakkında marufa uygun olarak yaptıkları şeyde size bir günah yoktur . Allah yaptığınız her şeyin iç yüzünü bilir."(Bakara 2/234) ayette de fıkıhtaki iddiaları destekleyecek hiç bir belirti yoktur. Ayette geçen kendi başlarına ifadesi kadınların bu süre zarfında evlenemeyeceklerini göstermektedir. Süre sonunda ise marufa uygun bir şekilde evlenmek isterlerse bu kimseleri uyarmayı gerektirecek bir durum da oluşmamış demektir. Maruf; bilinen ve malum olan şey demektir. Bu bilgi, ya gelenek ve göreneklerden ya da Kitap ve Sünnetten elde edilir. Gelenek ve görenekten elde edilmişse Kitap ve Sünnete aykırı olmaması gerekir. Böyle bir bilgiyi akıl ve din güzel bir bilgi sayar.

Bakara 240. ayet ile 234. ayette ölen kadınların iddet durumu anlatılmaktadır. Bakara 240. ayette ölen kocanın ardında kalan kadını kocası ölmeden evvelki imkanlarından yararlandırılmaya bir yıl boyunca devam etmek gerektiği söylenmektedir. Yoksa kadının evden çıkmasının her hangi bir günahı yoktur. Burada korunan kadının evden atılmaya ev geçimini durdurmaya karşı haklarıdır. Asıl emir kocası vefat eden bir kadının evden çıkamaması, bulunduğu yerden gidememesi değil, bu süre bitene kadar evlenmemesidir. Bir rivayete göre hamile olan kadın da doğuma kadar evlenmemelidir.